سیستم تشخیص و اعلام حریق چیست؟ معرفی انواع آنها

سیستم اعلام حریق در واقع یک نوع سیستم امنیتی است که به طور خاص برای تشخیص آتش‌سوزی و اطلاع‌رسانی سریع در صورت وقوع حریق طراحی شده است. این سیستم‌ها یک نقش بسیار مهم در ایمن نگه داشتن مکان‌های مختلف از جمله خانه‌ها، ادارات، فروشگاه‌ها و غیره دارند. هدف اصلی این سیستم‌ها جلوگیری از گسترش حریق و کمک به خاموش کردن آن قبل از ایجاد خسارت جانی یا مالی است.

این سیستم‌ها از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند که شامل پانل اعلام حریق مرکزی و دستگاه‌های میدانی مانند آشکارسازهای دود، آشکارسازهای حرارتی، دکمه‌های آتش‌سوزی و آژیرهای آتش می‌شوند. وظیفه این اجزا ارسال هشدار در صورت شناسایی حریق و فراهم کردن محیطی ایمن برای افراد حاضر در مکان مورد نظر است.

سیستم‌های اعلام حریق به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: سیستم‌های اعلام حریق معمولی و سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر. در سیستم‌های معمولی، مکان دقیق حریق مشخص نمی‌شود و فقط هشدار کلی صادر می‌شود، اما در سیستم‌های آدرس‌پذیر، مکان دقیق حریق نیز شناسایی می‌شود که این امر به مسئولان امکان می‌دهد برای فوریتر واکنش نشان دهند.

در نهایت، سیستم‌های اعلام حریق نقش بسیار مهمی در ایجاد محیطی ایمن و پاسخگو در برابر حوادث آتش‌سوزی دارند و برای ایمنی و محافظت از افراد و ممتلکات بسیار حیاتی هستند.

سیستم‌های تشخیص و اعلام حریق معمولی

این سیستم‌ها که به عنوان سیستم‌های اعلام حریق سنتی نیز شناخته می‌شوند، از اولین نوع سیستم‌های تشخیص حریق بوده و همچنان نقش مهمی را در ایمنی اماکن ایفا می‌کنند. یک سیستم اعلام حریق معمولی شامل پانل آتش معمولی، آشکارسازهای آتش (دود، گرما و غیره)، دکمه آتش معمولی و آژیرهای آتش معمولی است. این سیستم‌ها بر پایه‌ی منطقه‌بندی ساخته می‌شوند، به این معنی که پنل اعلام حریق بر اساس تعداد مناطق طراحی شده است. این مناطق معمولاً به تعداد زون‌هایی مثل ۲، ۴، ۶، ۸، ۱۲، ۱۶، ۳۲ و غیره تقسیم می‌شوند. به طور متوسط، می‌توان حدود ۲۰ آشکارساز آتش به هر منطقه آتش‌سوزی متصل کرد.

در این سیستم، تشخیص حریق منطقه به منطقه انجام می‌شود. به عبارت ساده، هنگامی که یک حریق رخ می‌دهد و آشکارسازها آتش را تشخیص می‌دهند، هشدار فقط از منطقه مربوطه ارسال می‌شود. به عنوان مثال، فرض کنید این سیستم را در یک هتل با ۲۰ اتاق در طبقه ۴ نصب کرده‌ایم. هر اتاق به یک آشکارساز آتش متصل است و طبقه ۴ به عنوان یک منطقه (مثلاً منطقه ۴ آتش‌سوزی) در نظر گرفته شده است. اگر حریق در یکی از اتاق‌ها رخ دهد، هشدار فقط از منطقه ۴ اعلام می‌شود، اما مکان دقیق حریق مشخص نمی‌شود و نیاز به بررسی جداگانه در هر اتاق است. این سیستم عموماً در محیط‌های کوچکتر و با تعداد کمتری آشکارساز استفاده می‌شود. تنها راه برای افزایش دقت در تشخیص حریق در این سیستم، کاهش تعداد آشکارسازهای متصل به هر زون است. با این حال، این کار باعث افزایش هزینه و تعداد پنل‌ها و سیم‌کشی می‌شود که این امر ممکن است هزینه‌ی سیستم را افزایش دهد و از نظر اقتصادی مضر باشد.

مهمترین مزیت سیستم‌های اعلام حریق معمولی، هزینه کم آنهاست. به همین دلیل هنوز هم در بسیاری از موارد استفاده می‌شوند. هزینه پانل این سیستم با توجه به تعداد مناطق طراحی شده است. این سیستم‌ها همچنان در بسیاری از مواقع استفاده می‌شوند، اما در آینده ممکن است به تدریج جای خود را به سیستم‌های آدرس‌پذیر بدهند.

سیستم‌های تشخیص و اعلام حریق آدرس‌پذیر

این سیستم‌ها، به نامشان معلوم است، می‌توانند حریق را به طریق دقیق‌تری شناسایی کنند. در این سیستم، هر دستگاه دارای یک آدرس الکترونیکی است. زمانی که حریق رخ دهد، پانل آتش‌نشانی با شناسایی آدرس، تشخیص می‌دهد که حریق از کدام دستگاه است و این امکان را به ما می‌دهد که محل دقیق حریق را تشخیص دهیم. در این سیستم، ساختار حلقه به جای ساختار منطقه‌ای استفاده می‌شود. تمامی دستگاه‌های این سیستم مانند آشکارسازها، دکمه‌ها، آژیرها و ماژول‌ها به این حلقه متصل هستند.

سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر شامل پانل آتش‌نشانی پذیر، آشکارسازهای آدرس‌پذیر، آژیرها، دکمه‌های آدرس‌پذیر و ماژول‌های آدرس‌پذیر است که برای اهداف مختلف طراحی شده‌اند. در این سیستم، می‌توان به روش‌های مختلفی آدرس‌دهی کرد که شامل آدرس‌دهی خودکار توسط پنل، آدرس‌دهی از طریق سوئیچ‌های روی آشکارسازها یا آدرس‌دهی با استفاده از دستگاه آدرس‌دهی می‌شود. بنابراین، آدرس‌دهی می‌تواند به روش‌های مختلفی انجام شود.

در سیستم‌های آدرس‌پذیر، تشخیص دقیق حریق بسیار مهم است و به واکنش سریع به حریق کمک می‌کند. بنابراین، امروزه تمامی سیستم‌های تشخیص حریق متوسط و بزرگ با سیستم‌های آدرس‌پذیر ساخته می‌شوند. این سیستم‌ها علاوه بر تشخیص دقیق حریق، ویژگی‌های دیگری نیز دارند که به طور مثال:

• در سیستم‌های آدرس‌پذیر، حساسیت آشکارسازها قابل تنظیم است که از آلارم‌های کاذب ناشی از عواملی مانند کثیفی، دود سیگار و غبار جلوگیری می‌کند.
• می‌توان آستانه‌های آلودگی آشکارسازها را پایش کرد و با تمیز کردن آشکارسازهایی که هشدار آلودگی می‌دهند، از اعلام حریق کاذب جلوگیری کرد.
• در سیستم‌های آدرس‌پذیر، می‌توان سناریوهای آتش‌سوزی ایجاد کرد که این امکان را فراهم می‌کند که در صورت بروز حریق، اقدامات مانند کنترل دمپرهای حریق، تهویه و کنترل دیگر اجزای محیط را انجام داد.

تنها نقطه ضعف سیستم‌های آدرس‌پذیر در مقایسه با سیستم‌های معمولی هزینه بالای آنهاست. همهٔ اجزای سیستم آدرس‌پذیر بسیار گرانتر از اجزای سیستم معمولی هستند. با این حال، با پیشرفت تکنولوژی، هزینه‌ها رو به کاهش است و امروزه سیستم‌های آدرس‌پذیر جایگزین سیستم‌های معمولی می‌شوند.

سخن پایانی

در این مقاله، به بررسی دو نوع اصلی سیستم‌های اعلام حریق پرداخته شد: سیستم‌های تشخیص و اعلام حریق معمولی و آدرس‌پذیر. سیستم‌های تشخیص و اعلام حریق معمولی، از پانل آتش‌نشانی معمولی، آشکارسازهای آتش، دکمه‌های آتش و آژیرهای معمولی تشکیل شده‌اند و بر اساس ساختار منطقه‌ای عمل می‌کنند. این سیستم‌ها برای محیط‌های کوچکتر و با استفاده از تعداد کمتری آشکارساز مناسب هستند.

اما سیستم‌های تشخیص و اعلام حریق آدرس‌پذیر، قادرند حریق را با دقت بیشتری تشخیص دهند و محل دقیق حریق را مشخص کنند. این سیستم‌ها از پانل آتش‌نشانی آدرس‌پذیر، آشکارسازهای آدرس‌پذیر، دکمه‌های آدرس‌پذیر و آژیرهای آدرس‌پذیر تشکیل شده‌اند و از ساختار حلقه برای ارتباط بین دستگاه‌ها استفاده می‌کنند. این سیستم‌ها برای محیط‌های بزرگ و حساس با نیاز به تشخیص دقیق حریق مناسب هستند.

سیما پارس به عنوان یک متخصص در فروش و نصب سیستم‌های اعلام حریق در مناطق مشهد، گلبهار و چناران، می‌تواند مشاوره‌های لازم را برای انتخاب و نصب مناسب‌ترین سیستم اعلام حریق بر اساس نیاز و امکانات مشتریان ارائه دهد. با توجه به دانش و تجربه‌ی او در این زمینه، مشتریان می‌توانند به اطمینان کامل از کیفیت و کارایی سیستم‌هایی که ایشان پیشنهاد می‌دهد، اعتماد کنند.

به کمک سیما پارس، مشتریان می‌توانند سیستم‌های اعلام حریق مناسب را برای حفظ ایمنی و امنیت مکان‌های خود انتخاب کرده و زندگی‌ی آرام و بی‌خطری را تجربه کنند.